Maturzystki z roku 1948. Moja mama pierwsza od lewej.
Ostatnie wspólne zdjęcie. Dziewczęta wyruszyły w świat. Moja mama wyjechała na studia medyczne do Wrocławia.
Przyglądam się dziewczętom z tego zdjęcia. Jakież one inne niż dzisiejsze maturzystki!
Mama wiele mi opowiadała o swoim
kilkuletnim pobycie we Wrocławiu, o ciężkich powojennych latach, w
nieciekawej sytuacji politycznej. Nie o wszystkim jednak mogę w tej
chwili napisać.
Przytoczę tylko kilka fragmentów
listów pisanych przez mamę do rodziców. Pisane na gorąco najlepiej
oddają klimat tamtych czasów.
Tu mama z przyjaciółką na wrocławskim rynku.
„Jestem wykończona, głowa mnie boli
strasznie, no ale odwaliłam wszystkie egzaminy praktyczne, dzisiaj
zdawałam przed południem chemię kliniczną – poszło mi bardzo dobrze, po
prostu śpiewałam. Z mikrobiologii zaś dostałam 2, ale miałam pecha
, wyciągnęłam bardzo trudne pytanie .Na ustnym w piątek będą mnie
strasznie mordować. W piątek po południu zdaję egzaminy teoretyczne z
zagadnień, z chemii klinicznej, chemii ogólnej, mikrobiologii”
„ Dzisiaj profesor od zagadnień spisywał dane i przy podawaniu pochodzenia socjalnego powiedział, że z tą inteligencją pracującą będzie trochę kłopotu, nie wiem co chciał przez to powiedzieć.”
” Jako tako się żyje, a to dlatego,
że panuje u nas piękna pogoda, która pozwala uczyć się na świeżym
powietrzu, a potem to nie wiem co będzie, ale zobaczymy. Była u mnie
Oleńka, która na razie nie ma mieszkania. Obiecał nam Romek, że będzie
się starał znaleźć dla nas mieszkanie bo i dla siebie szuka. Jeżeli
chodzi o naukę to dotąd idzie bo idzie, nie wiem jak pójdzie dalej.
Dotychczas mamy ćwiczenia tylko do obiadu i to przeważnie chemia.”
Na zdjęciach wrocławskie studentki początku lat pięćdziesiątych ubiegłego wieku. Niedzielny spacer nad Odrą
„Do tego wszystkiego brakowało mi tylko funkcji starościny, która ,jeżeli nie doprowadzi mnie do szału, to zostanę świętą”
Na tym zdjęciu moja mama druga od prawej...wyrusza do walki o plan sześcioletni :)
„Leżę w łóżku i udaję, że jestem
chora, a dla solidarności leży ze mną cały pokój ,to znaczy Irka i
Ziuta, ale nie martwcie się, bo wcale nie jesteśmy chore, a tylko się
zbuntowałyśmy.
Otóż u nas jest taka moda, aby każdą
niedzielę zająć nam na kopanie kartofli. Urządzili nam takie kopanie w
jednym majątku na Dolnym Śląsku. Może samo kopanie nie przedstawiało by
się tak tragicznie, ale organizacja pod psem. Kazali nam wstawać o 5:00,
śniadanie w 5:30 i o ósmej wyjeżdżaliśmy. Można się było spodziewać, że
gdzieś koło dziewiątej dojedziemy na miejsce, ale stało się całkiem
inaczej. Bo na miejsce( 16 km za Wrocławiem) jechaliśmy 7 godzin. W tym
trzy razy przejeżdżaliśmy przez Wrocław i w końcu nie wiedziałam czy to
mnie się w oczach troi czy rzeczywiście jeździmy tą samą drogą. Po
dojechaniu na miejsce kopaliśmy jakieś 3 godziny, a obiad dali nam o
19:00. Po tym kopaniu nie mogłyśmy się ruszać przez kilka dni.
No ale to już ostatni raz, choćby mnie mieli wsadzić do więzienia, nigdzie nie jadę”
"Biała niedziela" na wsi pod Wrocławiem. Moja mama pierwsza od lewej.
„ do tej pory byłam na mikrobiologii
gdzie przeprowadzałam badania na gruźlicę. Praca mi się nawet podobała,
spokojna bo byłam w pracowni sama, robiłam preparaty i oglądałam je pod
mikroskopem, następnie ,od czasu do czasu szczepiłam świnkę morską.
Bardzo mi się tam nudziło.”
„ Przed paroma dniami podpisałam zobowiązanie przysłane przez ministerstwo, że przez 2 lata będę pracować tam, gdzie mnie raczy przydzielić minister, i że w razie przerwania nauki muszę zwrócić koszty utrzymania za wszystkie lata.”
„Wczoraj uśmiałam się, szłam na
Politechnikę, na ćwiczenia i koło Politechniki szedł oddział studentów z
karabinami, wracali z ćwiczeń i zaczęli się patrzeć w moją stronę, a
ten co ich prowadził, zaczął ich rugać, że gapią się jakby panienek nie
widzieli, a ja wtedy przechodząc koło tego studenta, mówię: ale takiej
jak ja pewnie nie widzieli. Zaczęli się wszyscy śmiać. Potem oni
skręcili na dziedziniec Politechniki, a ja też tam miałam skręcić i na
zakręcie dowódca krzyczy: na prawo na pannę Zosie patrz!! Ja o mało co
nie usiadłam ,bo ani ich znam, ani kiedy widziałam i nie wiem skąd on
mógł znać moje imię, i do tej pory nie wiem.”
„Od poniedziałku dostanę pracę w
Szpitalu Ubezpieczalni Społecznej we Wrocławiu. Nie wiem jeszcze jak tam
będzie, ale gmach jest olbrzymi. Koleżanki rozleciały się i każda gdzie
indziej pracuje. Irka na patologii i pewnie już tam zostanie. Z naszych
dziewczyn prawie wszystkie zostają we Wrocławiu, tylko ja pewnie gdzieś
wyfrunę”
„Z miejscowości w której się chce
pracować muszą wysłać zapotrzebowanie do Ministerstwa Zdrowia-
departament kadr, a po wysłaniu tego dopiero my mamy pisać podanie też
bezpośrednio do Ministerstwa z prośbą o zmianę nakazu pracy. W inny
sposób nie ma mowy o przeniesieniu, a te koleżanki, które przeniosły się
samowolnie lub nie zgłosiły się tam gdzie dostały nakaz w tych dniach
właśnie mają mieć wytoczony proces, nie wiem jak to się zakończy.”